Er staan nog talloze vacatures op de vacaturesites voor het onderwijs. Lees in deze blog hoe vacatureteksten van elkaar verschillen en een weerspiegeling (kunnen) zijn van het werkgeverschap op de scholen in kwestie.

Zo aan het einde van het schooljaar staan er nog meer dan 1000 vacatures op de diverse vacaturesites
voor het voortgezet onderwijs. Al browsend blijken de meeste teksten die je tegenkomt wat dertien in
een dozijn. Er is op zich meestal niks mis mee, maar ze zijn verder niet heel bijzonder. Maar dit jaar was
er ook een vacaturetekst die er uitsprong: wervend op een open, concrete en realistische manier. In deze
tekst komt duidelijk naar voren wat voor soort werkgever de school wil zijn.

Hieronder, ter inspiratie, een vergelijking van de ‘gemiddelde’ vacaturetekst met deze ‘wervende’ tekst,
om inzicht te geven in wat nou het verschil maakt. Overigens is het goed om te weten dat gebruik is
gemaakt van vacatureteksten van scholen die zich bevinden in grote steden in de Randstad.

Omdenken
De inhoudelijke beschrijving van de vacature begint doorgaans onder het kopje ‘Omschrijving‘. In de
gemiddelde tekst lees je daar vaak iets als: ‘Wij zoeken met ingang van schooljaar 2023 – 2024 een
docent met een tweedegraads bevoegdheid.’

Maar de schrijver van de wervende tekst heeft omgedacht en opent met: ‘Beste docent, In tijden waarin
docenten schaars zijn, kunnen we beter aangeven wat de school voor jou kan doen i.p.v. vragen wat jij
voor de school kunt doen. Waarom zou jij op onze school willen komen werken, terwijl je in principe op
elke school aan de slag kunt?’ Direct een helder verhaal dus, met een realistische kijk op de zaak.

Onder het kopje Wat ga je doen? kom je bij de gemiddelde vacaturetekst veelal een formulering tegen
in de trant van: ‘Het voorbereiden en verzorgen van lessen voor zes klassen in de onderbouw. Daarnaast
vervul je een aantal schoolbrede taken. Je bent een ambitieuze, innovatieve docent die het onderwijs
samen met het team blijft vernieuwen en verbeteren. Naast het lesgeven is jouw bevlogen inbreng van
belang. Jouw lessen zorgen voor een glimlach op het gezicht van de leerlingen én op die van jezelf.’

Maar in de wervende tekst is de formulering totaal anders: ‘Jij moet kunnen doen waar je goed in bent
en waarvoor je bent opgeleid, namelijk lesgeven. Alle andere taken binnen de organisatie zijn belegd bij
professionele en kundige onderwijsondersteunende medewerkers. Je hoeft dus niet te surveilleren in de
leerlingpauzes, in je taakuren de lesroosters rond te krijgen, of zorgen dat de ICT-voorzieningen werken.’
Dit sluit goed aan op wat een zoekende docent wil weten: hoe is het geregeld op school. Bij veel scholen
komen dergelijke taken trouwens wél op het bordje van de docent terecht. Echt een pluspunt dus.

Onder het kopje Wat vragen wij van je? kom je in de gemiddelde vacaturetekst vaak een praktisch lijstje
tegen waarin de vereisten worden opgesomd, bijvoorbeeld:

• Tweedegraads lesbevoegdheid.
• Pedagogisch en didactisch bekwaam met aantoonbare ervaring in het vmbo.
• Persoonlijke ontwikkeling en persoonlijke begeleiding staan bij jou voorop.

In de wervende tekst komen we ook een lijstje tegen, maar de formulering is concreet en realistisch:
‘Kom je bij ons lesgeven? Het enige wat we van je vragen is:

• dat je je vak verstaat;
• dat je geeft om de jongeren die je iedere dag voor je neus krijgt;
• dat je het beste met deze leerlingen voor hebt;
• dat je tijdens de piekmomenten van het schooljaar doorwerkt tot het werk af is.’

Onder het kopje Wat bieden wij? lees je in de gemiddelde vacaturetekst een stukje over de school en
de arbeidsvoorwaarden, zoals: ‘Een veelzijdige baan in een omgeving waar het onderwijs volop in
ontwikkeling is en waar we aandacht besteden aan onze medewerkers. Wij vinden het belangrijk dat je
je talent blijft ontwikkelen en kunt werken aan je eigen professionalisering. Inschaling conform CAO VO.’

Maar wat staat er in de wervende tekst? De schrijver heeft zich ingeleefd in de sollicitant en geeft een
open en eerlijk beeld van wat een docent kan verwachten: ‘Is het dan niet zwaar? Werken in zo’n
superdiverse stad?’ Ja. Dat is het zeker. Daarom krijg je bij ons als nieuwe docent goede begeleiding.
We gooien je zo min mogelijk in het diepe en als we dat wel doen krijg je zwembandjes om. Minimaal
voor een periode van een jaar krijg je een coach en een werkplekbegeleider. Deze leren je alles wat
nodig is om je vak goed te kunnen uitoefenen binnen een school als de onze.’ Hier wordt niet enkel
vermeld dat ‘aandacht wordt besteed aan onze medewerkers’, maar wordt concreet gemaakt hoe die
aandacht er uitziet. Deze school komt over als een school die weet wat nodig is om medewerkers door
het eerste, vaak pittige, schooljaar heen te loodsen.

Persoonlijk aanspreken
In een krappe arbeidsmarkt, zoals die in het voortgezet onderwijs, is het nodig alle zeilen bij te zetten
om goede medewerkers te werven. Zoals we zagen in de ‘wervende tekst’, kunnen vacatureteksten al
een goed beeld geven van het werkgeverschap op een school. De volgende elementen spelen een rol:

• Ten eerste wordt geschreven in spreektaal, waardoor de lezer zich persoonlijk aangesproken voelt.
  Formele taal komt juist afstandelijk over. Daarnaast is spreektaal makkelijker te onthouden dan
  formele taal. Het taalgebruik zegt trouwens ook vaak iets over de cultuur op de school.
• Er worden geen clichés gebruikt, zoals ambitieus, innovatief en veelzijdig. Holle termen of
  containerbegrippen kom je eigenlijk niet tegen in de wervende tekst. Je wordt hier juist gepakt door
  de rake formuleringen en de eerlijke beschrijving van wat een docent kan verwachten op deze school
  en wat de school doet om docenten zo goed mogelijk te ondersteunen.
• Tenslotte lijkt er goed geluisterd te zijn naar hoe medewerkers op deze school hun baan ervaren en
  wat belangrijk voor hen is. De tekst laat duidelijk zien hoe de functie van docent op deze school zich
  onderscheidt van die op andere scholen, bijvoorbeeld door uit te diepen welke taken wel en welke
  niet op het bordje van de docent terecht komen. Het wekt de indruk dat medewerkers op deze
  school gezien en gehoord worden.

Deze school lijkt zo op het eerste gezicht wel degelijk een goede werkgever, een school waar iedere
docent wel werken wil. En wat mij betreft doet goed voorbeeld goed volgen. Op z’n minst verhogen
vacatureteksten als deze het leesplezier van sollicitanten. Bij mij zorgde de vacature zelfs voor een
glimlach op mijn gezicht. En dat is natuurlijk ook al heel wat waard.